“Naoual, ik vind je te gevoelig.” “Naoual, je moet sterk zijn.” “Naoual, je hebt geen controle over je emoties.” “Ga je nou weer huilen?”
Herkenbaar? Hoe vaak heb jij zulke opmerkingen gehoord?
Mijn reactie? Sorry.
Die “sorry” ging gepaard met zelfverwijt, schaamte, schuldgevoel en een brok in mijn keel die ervoor zorgde dat ik nauwelijks kon ademen.
Maar weet je wat? Die fase ben ik voorbij. Ik schaam me niet meer en voel me niet schuldig als mijn tranen lopen. Huilen zie ik niet langer als zwakte, maar als een kracht.
Ik voel me sterk en heb regie, kennis en vrijheid om mijn emoties te laten gaan wanneer ik dat wil. Ik voel ze aankomen, herken de triggers en heb naast huilen ook andere gezonde manieren geleerd om, om te gaan met stress en lastige emoties. Laat mij je meenemen in hoe dichter bij jouw eigen regie en vrijheid brengen.
Intens voelen
Emoties spelen een grote rol in het leven van een HSP’er. Het begrijpen van hoe ons zenuwstelsel werkt, helpt duidelijk maken dat het voelen van emoties en huilen normaal is. Emoties zijn geen vaag achtergrondgevoel, maar iets wat je fysiek voelt. Met name verdriet. Alsof het niet alleen in je hoofd zit, maar in je borstkas drukt, in je keel knijpt, in je maag wringt.
Het begint allemaal bij jouw zenuwstelsel, dat een lagere drempel voor waarneming heeft. Dit betekent dat je meer subtiele details opmerkt vanuit je zintuigen en dat deze details ongefilterd en intens binnenkomen. Van het kleinste geluidje tot een emotie op iemands gezicht – jouw brein registreert het allemaal.
Wist je dat pijn, verdriet en blijdschap van anderen je dieper raken? Herken je dat? Het voelt alsof je precies voelt wat mensen om je heen voelen. Dat heeft te maken met je spiegelneuronen die goed hun werk doen, maar ook met het feit dat je je sterker en sneller verbonden voelt met mensen om je heen.
Je brein en lichaam hebben dus aardig wat te verwerken aan prikkels en emoties in vergelijking met iemand die een hogere drempel heeft voor prikkels uit de omgeving.
Overprikkeling
Even terug naar die prikkels. Prikkels kunnen eigenlijk alles om je heen zijn waar je last van hebt als het iets meer wordt. Denk aan fel licht, harde geluiden en drukte. Als je er last van blijft houden (vaak zonder dat je het doorhebt) en je niks doet om de prikkels te verminderen of een passende manier hebt om even te resetten, dan bouw je op naar mega-overprikkeling.
Overprikkeling voelen de meesten pas als het “te laat” is. Het is voor mijn gevoel je lichaam die zegt: STOP! TE VEEL! ERROR! OVERLOAD! VOL! Dit kan zich uiten in (minder gezellig) gedrag dat voor jou laat zien dat je vermoeid, emotioneel en prikkelbaar bent. Je voelt vaak de drang om je terug te trekken. Overprikkeling – of simpelweg de hoeveelheid prikkels die jij ervaart – belast je hoofd en lichaam volledig, omdat er meer binnenkomt en ook nog eens wordt waargenomen. Je kan het niet meer verwerken.
Het gevolg van overprikkeling is dat je spanning of stress voelt. Gebeurt dit vaker, dan reageert je lichaam door extra cortisol aan te maken, een hormoon dat je alert houdt. Maar als je al moe bent en je lichaam toch alert moet blijven, wordt het steeds moeilijker om tot rust te komen.
Als er te veel cortisol vrijkomt, beland je in een vicieuze cirkel van stress en uitputting. Je bent dan letterlijk ‘leeg’, terwijl je lichaam doet alsof er niets aan de hand is. Je lichaam blijft in de overlevingsstand hangen.
Voorbeeld
Stel je voor: je hebt een thuiswerkdag gehad. Je hebt niet goed gegeten, was vooral bezig met collega’s, en ondertussen denk je aan en zie je alle taken die gedaan moeten worden in huis. Je vader belt je om een afspraak te maken bij de huisarts. Op de achtergrond ruikt de prullenbak die vol zit. Dan komt je man met de kinderen thuis en vraagt: “Schat, wat gaan we koken? Terwijl een van je kinderen begint te huilen“ BOEM. Je barst in tranen uit. Je snapt er niks van. Je hebt nog geen idee wat jouw specifieke triggers zijn en hebt geen moment genomen om even te stoppen en te luisteren naar je lichaam.
Uitweg
Huilen kan dus een logisch gevolg van je lichaam en brein die overuren maken en prikkels die je intenser voelt. Het helpt bij het afbreken van cortisol en laat je stress loslaten. Het geeft een gevoel van opluchting en rust. Huilen helpt gebeurtenissen emotioneel een plek te geven en weer in balans te komen.
Huilen in combinatie met andere gezonde copingstrategieën brengt je rust, balans en energie. Blijf je echter emoties opkroppen, tranen onderdrukken en ga je niet aan de slag met het uitzoeken van je triggers en manieren om op te laden en te ontspannen, dan kan ik beamen dat dat zijn tol zal eisen.
Burn-out
Het onderdrukken van je tranen zorgt ervoor dat stresshormonen langer in je lichaam blijven. Dit kan leiden tot terugkerende hoofdpijn, vermoeidheid en slechte concentratie. Verzin er nog maar een paar die voor jou passend zijn!
Je hersenen gebruiken extra energie om emoties te onderdrukken, waardoor je sneller moe en prikkelbaar wordt. Uiteindelijk neemt je lichaam het over met dokter-waardige fysieke signalen zoals spierspanning, maagklachten of zelfs hartkloppingen. Op lange termijn ontstaan ontstekingen, psychosomatische klachten en burn-out.
Laat jij het (weer) zover komen?
Mens
Ik vind het zo belangrijk dat je begrijpt dat ik dit niet verzin, maar dat dit uit onderzoek en ervaring komt.
Luister goed naar jezelf en wat je lichaam nodig heeft om te ont-stressen. Al die tranen zijn er niet voor niets. Ze zeggen: ” Je bent een mens, zorg goed voor jezelf.” …Oke maar toch waarom voelt huilen zo beschamend? Waarom verkiezen we een brok in de keel, een uitgeput lichaam en chronische spanning boven het uiten van tranen en echte emoties?
Nou, daar spelen cultuur en verwachtingen een rol. Dat verhaal volgt in deel 2 van deze blog: De bron van mijn waterval.
Zie ik je dan?
Naoual Azouagh (1994) is Transcultureel Systeem Coach en trainer, gespecialiseerd in hoogsensitiviteit, neurodiversiteit en de culturele invloed op deze thema’s.
Vanuit een cultureel bewuste bril helpt ze vrouwen navigeren door de paradoxen van hun identiteit en sensitiviteit. Ze ondersteunt hen bij het vinden van de balans tussen professionele ambities en persoonlijke behoeften als vrouwelijke professional. Als HSP’er en ambitieuze moeder van twee kinderen deelt Naoual haar persoonlijke reis en inzichten over hoe gevoeligheid in een complexe wereld als kracht kan worden ingezet. Ze inspireert vrouwen om hun authentieke pad te vinden, door de dynamieken van cultuur, sensitiviteit en persoonlijk leiderschap te omarmen.